Opracowanie przygotowała Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej – Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego w Katowicach im. Waleriana Pańki we współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym w Katowicach. Analizowano poziom rozwoju gmin w wymiarze gospodarczym i społecznym z poszanowaniem środowiska i przestrzeni. Ocenie poddano wszystkie gminy województwa śląskiego w trzech kategoriach: miasta na prawach powiatu, miasta powyżej 20 tysięcy mieszkańców oraz gminy o liczbie mieszkańców poniżej 20 tysięcy. O miejscu w rankingu zdecydował wynik wyliczony w oparciu o wskaźniki mierzące potencjał, aktywność i wyniki osiągane przez gminę.

– To czołowe miejsce to zasługa wszystkich mieszkańców, którzy tworzą kulturę, zakładają i prowadzą dobrze rozwijające się firmy, osiągają świetnie wyniki w egzaminach szkolnych, działają w organizacjach pozarządowych – mówi burmistrz Arkadiusz Czech. – To również zasługa wielu aktywnych przedstawicieli administracji samorządowej oraz radnych rady miejskiej – to przecież oni decydują zazwyczaj o ostatecznych kształtach proponowanych przez burmistrza miasta rozwiązań. Do wyników każdego rankingu należy podchodzić ostrożnie: trzeba ocenić na ile poprawne jest zastosowane narządzie badawcze i czy przyjęte wskaźniki są obiektywnie mierzalne. Ranking Gmin Śląska opracowany przez FRDL bazuje na powszechnie dostępnych danych GUS. Posiada również dodatkową zaletę – jest absolutnie niezależny politycznie – dodaje.

Nagrody wręczono podczas gali w Śląskim Urzędzie Marszałkowskim. – Naszym celem jest jest wyłonienie najlepszych gmin, i promowanie tych wyróżniających się pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego. Mamy nadzieję, że przeprowadzone analizy statystyczne staną się podstawą ważnej dyskusji zarówno nad zarządzaniem lokalnym, jak i strategicznymi kierunkami rozwoju naszego regionu – mówi Marcin Smala, wiceprezes zarządu Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. Dodał, że ranking jest wyjątkowy, bo oparty na twardych danych GUS.

Drugie miejsce w naszej kategorii miast zajął Cieszyn, trzecie – Mikołów, czwarte – Czeladź, piąte – Czechowice-Dziedzice, szóste – Lubliniec, siódme – Jasienica, ósme – Łaziska Górne, dziewiąte – Zawiercie, dziesiąte – Żywiec.

– Rankingi nie są tworzone po to by nas, samorządowców podzielić, zróżnicować, a po to, aby umożliwić gminom spozycjonowanie się na tle innych samorządów. Analiza kryteriów narzędzia badawczego pozwala uznać nasze przewagi nad innymi miastami oraz wskazać te pola, na które powinniśmy zwrócić baczniejszą uwagę – podsumowuje informację o zwycięstwie w rankingu zastępca burmistrza ds. gospodarczych, Piotr Skrabaczewski.

Lista wskaźników wpływających na pozycję w rankingu:
1. Średnioroczne dochody własne budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2018–2020
2. Średnioroczne wydatki majątkowe inwestycyjne budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2018–2020
3. Średnioroczny wskaźnik zadłużenia budżetów gmin w latach 2018–2020
4. Wydatki bieżące budżetów gmin na administrację publiczną na 1 mieszkańca w 2020 r. 5. Średnioroczne środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi na finansowanie programów i projektów unijnych stanowiące dochód budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2018–2020
6. Liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w REGON na 1000 ludności w wieku produkcyjnym w 2020 r.
7. Wyniki egzaminu ósmoklasisty w roku szkolnym 2020/2021 – średni wynik w %
8. Saldo migracji na 1000 ludności w 2020 r.
9. Wydatki budżetów gmin na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (z wyłączeniem wydatków majątkowych inwestycyjnych) na 1 mieszkańca w 2020 r.
10. Udział środków przekazanych organizacjom pozarządowym i innym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego w wydatkach bieżących budżetów gmin w 2020 r.
11. Wydatki budżetów gmin na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu na 1 mieszkańca w 2020 r.
12. Odsetek korzystających z sieci kanalizacyjnej w 2020 r.
13. Przyrost naturalny na 1000 ludności w 2020 r.
14. Udział powierzchni objętej obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego w powierzchni ogółem gminy w 2020 r.
15. Wydatki bieżące na oświatę, wychowanie i opiekę nad dzieckiem w wieku do lat 3 na 1 mieszkańca w wieku przedprodukcyjnym w 2020 r.
16. Udział nakładów na szkolenia pracowników rad i urzędów gmin w wydatkach bieżących budżetów gmin na administrację publiczną w 2020 r.