Przypomnijmy: strajk w Fabryce Zmechanizowanych Obudów Ścianowych Fazos w Tarnowskich Górach z21sierpnia 1980 roku był pierwszym strajkiem na Górnym Śląsku w lecie 1980 roku, w którym obok postulatów płacowych i socjalnych, zostały wyraźnie wyartykułowane żądania o charakterze ogólnospołecznym i solidarnościowym z zakładami pracy protestującymi na Wybrzeżu.
Więcej o strajku i obchodach 40. rocznicy: tutaj.
Stanowisko Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach w sprawie uczczenia czterdziestej rocznicy
utworzenia Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” powstał na bazie wydarzeń z roku 1980, kiedy
to postulaty ze sfery obrony praw pracowniczych wyrażane przez liczne komitety strajkowe rozsiane po całej
Polsce, dały początek fundamentalnym zmianom ustrojowym, gospodarczym, społecznym i politycznym.
W szczytowym momencie „Solidarność” liczyła 10 milionów formalnych członków i była najliczniejszym
związkiem zawodowym na świecie. A wszystko to za żelazną kurtyną imperium sowieckiego. „Solidarność”
mimo swojej siły była i pozostaje ruchem pokojowym, który obrał drogę ustrojowej ewolucji.
Zmiany i postulaty formułowane przez komitety zakładowe początkowo natury czysto ekonomicznej,
z czasem dotykały innych sfer życia Polaków – prawa do zrzeszania się, wolności słowa, dostępu do mediów
czy zaprzestania represji za wyrażane poglądy. Wolne soboty, pomoc socjalna dla wychowujących dzieci czy
skrócenie wieku emerytalnego to również obszary, o które „Solidarność” wówczas zabiegała.
Na mapie wydarzeń z lipca, sierpnia i września 1980 r., obok Gdańska, Szczecina, Warszawy, Mielca,
Świdnika, licznych miejscowości, zakładów czy kopalń Górnego Śląska, znajdują się również Tarnowskie
Góry. To w Tarnowskich Górach, w dniach 21 i 22 sierpnia 1980 r., w nieistniejącej już Fabryce
Zmechanizowanych Obudów Ścianowych „FAZOS” zorganizowano pierwszy na Górnym Śląsku strajk, który
jak się później okazało dał impuls do coraz powszechniejszego wsród pracowników publicznego głoszenia
postulatów potrzeby reform i krytyki ówczesnej władzy.
Akcje strajkowe przeprowadzono w kolejnych
zakładach pracy: Zakładach Mechanicznych „ZAMET” w dniu 26 sierpnia 1980 r., Przedsiębiorstwie
Przemysłu Betonów „PREFABET” w dniu 27 sierpnia 1980 r., Tarnogórskiej Fabryce Urządzeń Górniczych
„TAGOR” w dniu 5 września 1980 r. Akcje strajkowe nabierały siły i intensywności stosownie do wzrastającej
siły niezadowolonych osób, które w tamtym czasie dostrzegły swój potencjał i szansę na wywalczenie zmian.
Skalę protestów obrazuje lista kolejnych zakładów i miejsc pracy, w których liderzy komitetów strajkowych
doprowadzili do przestojów w pracy czy przekazania postulatów strajkowych kierownictwu zakładów. Można
tu wymienić: Zakłady Chemiczne „Tarnowskie Góry”, „TRANSMET”, „FASER”, Zakłady Odzieżowe
„TARMILO”, Zakłady Aparatury Chemicznej „CHEMET”, „ELECTROCARBON”, Miejskie
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, Zakład Energetyczny, Spółdzielnia Mleczarska, Miejski Zarząd
Budynków Komunalnych, Pogotowie Ratunkowe, PSS „SPOŁEM”, Bytomskie Zakłady Przemysłu
Odzieżowego, Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych, Górnicze Centrum Rehabilitacji Leczniczej
i Zdrowotnej czy węzeł PKP.
Protestom i sukcesom negocjacyjnym strony społecznej kibicował cały demokratyczny świat.
Liderzy strajkowi oraz szeregowi członkowie ówczesnej „Solidarności” poddawani byli licznym represjom
czy szykanom. Wielokrotnie swoją działalnością narażali siebie i swoich bliskich na utratę pracy, mieszkania,
zaopatrzenia socjalnego czy zdrowia. Smutne karty historii zapisane są także informacjami o śmierci wielu
z nich.
W tym miejscu oddajemy im hołd i wyrażamy szacunek, po to, aby poniesiony wysiłek i ofiara złożona
w walce o zmianę ówczesnej rzeczywistości, nie pozostały zapomniane i utrwaliły się na zawsze w naszej
świadomości.
Rada przekaże uchwałę wraz z załącznikiem:
1) Prezydentowi RP
2) Prezesowi Rady Ministrów
3) Parlamentarzystom z okręgu wyborczego nr 29
4) Wojewodzie Śląskiemu
5) Marszałkowi Województwa Śląskiego
6) Staroście Tarnogórskiemu
7) Przewodniczącemu Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”
8) Przewodniczącemu Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego Niezależnego Samorządnego Związku
Zawodowego „Solidarność”
9) Przewodniczącemu Sekcji Terenowej Powiatu Tarnogórskiego Niezależnego Samorządnego Związku
Zawodowego „Solidarność”.
