Tarnowskie Góry - Oficjalny serwis informacyjny

Biuletyn Informacji Publicznej Ważne adresy Tłumacz Migam

Menu główne

Ostatni dowódca tarnogórskich ułanów uhonorowany tablicą

Drukuj stronę
Drukuj

Na domu przy ul. Sienkiewicza 1, w którym przed wojną mieszkał płk Czesław Chmielewski, dowódca 3 Pułk Ułanów Śląskich, w sobotę (19.06) odsłonięto tablicę jego imienia. Jej wykonanie wsparł Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, przedstawiciele miasta uczestniczyli w uroczystości odsłonięcia wraz z córką pułkownika Teresą.

Uroczystość, jak i powieszenie tablicy zorganizowali członkowie Ochotniczego Szwadronu 3. Pułku Ułanów Śląskich. Wszystko po to , aby uhonorować ostatniego przed II wojną światową dowódcę 3. Pułku Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach. Chmielewski dowodził nim od marca 1937 roku, w czasie niemieckiej napaści przewodniczył ułanom wchodzącym w skład Krakowskiej Brygady Kawalerii Armii „Kraków”. Walczył z nimi na szlaku bojowym od Tarnowskich Gór na Lubelszczyznę. Ostatni dowódca tarnogórskich ułanów został ciężko ranny w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim.

– Dziękuję z całego serca, nawet nie wiecie, jak mnie to cieszy. Jestem z Tarnowskimi Górami i tym miejscem bardzo związana. Ojciec był wspaniałym człowiekiem. Kochał swoje dzieci, i kochał żołnierzy. Nie wiadomo, kogo bardziej – mówiła z uśmiechem Teresa Niegolewska, córka pułkownika wspominając, jak wymykała się z domu do koszar, stawała pod bramą i prosiła, żeby wpuścić ją do taty. – Ułani traktowali mnie jak członka rodziny- przyznała.

————-

Urodzony w 1897 roku w w majątku Masłowszczyzna w powiecie oszmiańskim Czesław Chmielewski do 1915 roku uczył się w Korpusie Kadetów w Połocku, w tym roku wstąpił do Mikołajewskiej Szkoły Jazdy w Piotrogrodzie. W lutym 1916 roku został skierowany do Legionu Puławskiego, w którym służył do stycznia 1918 roku jako młodszy oficer 2 szwadronu. W pierwszej połowie 1918 roku był dowódcą 6 szwadronu I Korpusu Polskiego w Rosji. Po rozwiązaniu korpusu przyjechał do Warszawy, gdzie w listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w 4 szwadronie 1 pułku Ułanów Krechowieckich, od grudnia tego roku na froncie wojny polsko-ukraińskiej, a w latach 1919 i 1920 na froncie wojny polsko-bolszewickiej. W kwietniu 1920 roku ukończył kurs Oficerskiej Szkoły Jazdy w Grudziądzu. Po powrocie na front dowodził 4 szwadronem 1 pułku ułanów. Szczególnie zasłużył się w czasie bitwy pod Łaszczowem, gdzie przeprowadził szarżę, rozbijając nieprzyjaciela i biorąc do niewoli jeńców. W czasie tej właśnie bitwy został ranny.

W 1922 roku odznaczono go Krzyżem Walecznych jako rotmistrza byłego 1 pułku ułanów I Korpusu Polskiego w Rosji.
Po wojnie pozostał w 1 pułku ułanów, w którym od 1924 roku pełnił funkcję kwatermistrza. W styczniu 1928 roku został przeniesiony do 9 pułku strzelców konnych w Grajewie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. Od kwietnia 1930 roku do kwietnia 1937 roku dowodził 13 pułkiem Ułanów Wileńskich, następnie, do września 1939 roku – 3 pułkiem Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach.

W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 3 pułkiem ułanów wchodzącym w skład Krakowskiej Brygady Kawalerii Armii „Kraków”. Walczył z Niemcami na szlaku bojowym od Tarnowskich Gór na Lubelszczyznę. Był ciężko ranny w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Po kolejnej bitwie, 19 września 1939 roku, straciwszy przytomność, pozostał na placu boju. Po odzyskaniu przytomności i po opatrzeniu ran został przewieziony do szpitala w Tomaszowie Lubelskim. Został uznany za inwalidę, w wyniku czego nie dostał się do niewoli.
Po wojnie mieszkał w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie zmarł 1 lipca 1960 roku i tam też został pochowany.

 


Przypomnijmy: na samym początku 3 Pułk Ułanów Śląskich jako pułk kawalerii Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej nawiązywał do tradycji 3 pułku ułanów Księstwa Warszawskiego i 3 pułku ułanów Królestwa Kongresowego. Powstał w listopadzie i grudniu 1917 roku w składzie I Korpusu Polskiego.
W czerwcu 1922 roku pułku uczestniczył w przejmowaniu części Górnego Śląska przyznanego po plebiscycie po czym skierowano go do swego pokojowego garnizonu w Tarnowskich Górach (koszary przy ul. Opolskiej), w którym stacjonował do 1939 roku.

W kampanii wrześniowej, 3 września, w związku z ogólnym położeniem całej Armii „Kraków”, tarnogórski pułk rozpoczął odwrót w kierunku Pińczowa. 6 września zajął pozycje obronne między Pińczowem a Buskiem, a następnego dnia w rejonie miejscowości Chotel Czerwony osłaniał kierunek Wiślicy. 8 września przekroczył Wisłę i podjął marsz w kierunku Baranowa, gdzie zajmuje pozycję broniąc przeprawy na Wiśle. Następnie wszedł w skład Grupy Operacyjnej gen. Sadowskiego i 12 września ubezpieczał ją w rejonie Tarnobrzega. 16 września pułk wziął udział w walkach o Tarnogród i nad rzeką Tanwią, by 19 września zostać rozbitym w rejonie miejscowości Rogoźno. 20 września resztki pułku wraz z całą Krakowską Brygadą Kawalerii skapitulowały w lesie koło miejscowości Ulów.

Pułk odtworzony został w 1944 roku, w konspiracji, w ramach Armii Krajowej, w rejonie Miechowa i Częstochowy, jako dywizjon w składzie 106 Dywizji Piechoty AK. Rozwiązanie pułku nastąpiło 19 stycznia 1945 roku w związku z rozkazem o rozwiązaniu Armii Krajowej.
Kolejne odtworzenie 3 pułku Ułanów Śląskich miało miejsce w Bazie 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. W dniu 25 lipca 1944 roku dowódca 2 Korpusu Polskiego gen. dyw. W. Anders wydał rozkaz utworzenia „pułku ułanów, jako baonu szturmowego przy 2 Brygadzie Pancernej”.
Na mocy rozkazu organizacyjnego z 3 grudnia 1944 r. ogłoszonego 12 grudnia ustalono, że 3 Pułk Ułanów dotychczas organizowany i szkolony jako zmotoryzowany będzie organizowany jako pancerny i wejdzie w skład 3 Wielkopolskiej Brygady Pancernej.
Pułk nie wziął udziału w działaniach bojowych. 21 czerwca 1946 roku pułk wraz całą 14 Wielkopolską Brygadą Pancerną został przetransportowany do Wielkiej Brytanii. We wrześniu 1948 pułk został rozformowany.

Galeria

Używamy plików cookies, aby ułatwić korzystanie z serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie.