Kto może otrzymać dofinansowanie?

O dofinansowanie mogą występować osoby, które

• od przynajmniej trzech lat przed złożeniem wniosku (nie dotyczy spadków) są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą,
• spełniają kryteria dochodowe określone w programie, a w przypadku najwyższego dofinansowania – także wymogi dotyczące standardu energetycznego budynku.

Jakie są rodzaje dofinansowania?

W programie dostępne są obecnie następujące formy wsparcia:

• dotacja – przyznawana przez wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW), a wypłacana w całości lub maksymalnie w trzech częściach po złożeniu wniosku o płatność i udokumentowaniu realizacji przedsięwzięcia;
• dotacja z prefinansowaniem – dostępna jest dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania; wypłacana jest zaliczkowo przed rozpoczęciem inwestycji na podstawie dyspozycji wypłaty zaliczki złożonej przez beneficjenta wraz z fakturą zaliczkową wystawioną przez wykonawcę, który zawarł umowę z beneficjentem na realizację przedsięwzięcia w ramach prefinansowania. Uwaga! Prefinansowanie w nowej odsłonie dostępne jest tylko przez operatora.

Jak długo będzie trwał program?

Program obejmuje lata 2018-2032. Umowy z beneficjentami podpisywane będą do 31 grudnia 2030 r. Środki będą wydatkowane przez WFOŚiGW do 31 grudnia 2032 r.

Jaka jest rola operatorów w programie Czyste Powietrze?

Uwaga! To nowe rozwiązanie w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze, które obowiązuje od 31 marca 2025 r. Rolą operatorów jest wsparcie beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, w tym wszystkich beneficjentów korzystających z prefinansowania. Operator poprowadzi beneficjenta krok po kroku przez całą ścieżkę w programie i zapewnia pełną opiekę i wsparcie od podjęcia decyzji o realizacji inwestycji, przez proces inwestycyjny, aż do jego zakończenia i rozliczenia umowy o dofinansowanie.

Nasz urząd złożył wniosek o pełnienie roli operatora. Czekamy na odpowiedź.

Jakie są poziomy dofinansowania i ich progi dochodowe?

• podstawowy poziom – do 40 proc. dofinansowania, próg dochodu: 135 000 zł/rok
• podwyższony poziom – do 70 proc. dofinansowania, próg dochodu:
• 2 250 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym,
• 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
• roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie czterdziestokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• najwyższy poziom – do 100% dofinansowania, próg dochodu:
• 1 300 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym,
• 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym
• lub otrzymywanie zasiłków (stały, okresowy, rodzinny, specjalny opiekuńczy),
• roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie dwunastokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w budynku powyżej 140 kWh/m2/rok.

Jakie warunki musi spełniać budynek, aby można było przeprowadzić modernizację?

Budynek musi mieć pozwolenie na budowę wydane do 31 grudnia 2020 r. Warunki zależą od wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania. Szczegóły w załączniku „Szczegóły o programie” (link pod tekstem).

Na co można otrzymać dofinansowanie?

Dla budynków o wskaźniku poniżej 80 kWh/(m²·rok). Jeśli budynek ma przestarzałe źródło ciepła na paliwo stałe (niższe niż 5. klasa wg EN 303-5), modernizacja obejmuje:

• demontaż starego źródła ciepła,
• zakup i montaż nowego źródła ciepła zgodnego z programem,
• dodatkowo: wymianę instalacji c.o. i c.w.u., wykonanie dokumentacji technicznej.

Dla budynków o wskaźniku od 80 do 140 kWh/(m²·rok) możliwe są trzy zakresy przedsięwzięcia:

• tylko źródło ciepła
• lub tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła)
• lub źródło ciepła i termomodernizacja.

W zależności od zakresu wymagana jest lub nie redukcja wskaźnika:

• w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia wymieniane jest tylko źródło ciepła: brak zwiększenia,
• w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia realizowana jest termomodernizacja: nie więcej niż 80 kWh /(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40%.

Jeśli wskaźnik przekracza 140 kWh/(m²·rok), przedsięwzięcie musi zapewnić redukcję zapotrzebowania na energię do maksymalnie 140 kWh/(m²·rok) oraz zmniejszenie zużycia co najmniej o 40%. W ramach modernizacji można wykonać:

• wymianę źródła ciepła (tylko wtedy, gdy budynek nie jest wyposażony w źródło ciepła spełniające warunki programu),
• wymianę instalacji centralnego ogrzewania,
• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• termomodernizację (ocieplenie budynku, wymiana okien, drzwi, bram garażowych),
• dokumentację projektową i ekspertyzy.

Jakie koszty kwalifikowane można pokryć z dotacji?

Dotację można dostać na wymianę źródła ciepła i termomodernizację, w tym na:

• wymianę kopciucha, czyli nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe na nowy efektywny i ekologiczne źródło ciepła,
• modernizację instalacji grzewczej,
• ocieplenie budynku,
• wymianę okien i drzwi,
• zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• audyt energetyczny,
• świadectwo charakterystyki energetycznej.

Katalog kosztów kwalifikowanych znajduje się w załączniku nr 2 (link pod tekstem).

Czy można przeprowadzić modernizację bez wymiany źródła ciepła?

Tak, jeśli w budynku jest już efektywne źródło ciepła spełniające warunki programu. Wówczas modernizacja może obejmować:

• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• ocieplenie przegród budowlanych, wymianę okien i drzwi,
• dokumentację techniczną i ekspertyzy,

przy czym wiąże się to z koniecznością osiągnięcia określonych wskaźników wymaganych programem i ustalonych w audycie energetycznym.

Czy audyty energetyczne są obowiązkowe?

Tak, wymagane są:

• audyt energetyczny przed rozpoczęciem inwestycji oraz dokument podsumowujący audyt energetyczny, który jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie, określającym rodzaj i zakres przedsięwzięcia, który będzie wymagany do zrealizowania w celu uzyskania dotacji
• świadectwo charakterystyki energetycznej po zakończeniu przedsięwzięcia.

Czy w okresie przejściowym będą obowiązywać specjalne zasady?

Od 31 marca 2025 r. przez cztery miesiące można uzyskać dotację na koszty kwalifikowane poniesione od 28 maja 2024 r., przy czym wnioski te muszą być zgodne z nowym programem (przewidziano kilka odstępstw od nowych zasad).

Czy działalność gospodarcza prowadzona w budynku wpływa na możliwość uzyskania dofinansowania?

Gdy w budynku/lokalu mieszkalnym, w którym realizowane jest przedsięwzięcie, prowadzona jest działalność gospodarcza (zgodnie z unijnym prawem konkurencji), wysokość dofinansowania jest pomniejszana proporcjonalnie do powierzchni wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej. Gdy działalność gospodarcza jest prowadzona na powierzchni przekraczającej 30 proc. powierzchni całkowitej budynku/lokalu mieszkalnego, przedsięwzięcie nie kwalifikuje się do dofinansowania (nawet jeżeli działalność gospodarcza ma charakter sezonowy).

Jakie są obowiązki wnioskodawcy?

Aby otrzymać dotację, wnioskodawca musi:

• wykonać audyt energetyczny przed rozpoczęciem inwestycji, a wraz z nim dokument podsumowujący audyt energetyczny i ten dokument dołączyć do wniosku o dofinansowanie,
• po zakończeniu przedsięwzięcia przedstawić świadectwo charakterystyki energetycznej, które potwierdzi spełnienie wymogów programu,
• wykonać cały zakres prac wskazany w dokumencie podsumowującym audyt,

Po realizacji inwestycji w budynku nie może być użytkowane źródło ciepła niższej klasy niż 5.

Kiedy dotacja nie zostanie przyznana, dofinansowanie nie zostanie wypłacone?

• jeśli budynek/lokal mieszkalny jest wykorzystywany sezonowo lub jest budynkiem gospodarczym,
• jeśli wnioskodawca sprzedał nieruchomość przed zakończeniem wypłat dotacji,
• jeśli wnioskodawca jest beneficjentem programu w związku z realizacją przedsięwzięcia w innym budynku/lokalu mieszkalnym na podstawie WOD złożonego w naborze od 22. Kwietnia 2024 r.
• jeśli powierzchnia wykorzystywana na działalność gospodarczą przekracza 30 proc. całkowitej powierzchni budynku,
• jeśli budynek powstał po 31 grudnia 2020 r. i jego budowa została zgłoszona po tej dacie.

Czy można korzystać z dofinansowania, jeśli budynek jest używany tylko sezonowo?

Nie, dofinansowanie przysługuje tylko na budynki/lokale mieszkalne użytkowane całorocznie.

Czy można dowolnie zmieniać przeznaczenie budynku po zakończeniu przedsięwzięcia?

Nie, przez 5 lat od zakończenia inwestycji budynek/lokal musi pozostać obiektem mieszkalnym. W tym czasie nie można demontować urządzeń objętych dotacją ani instalować nowych źródeł ciepła niespełniających wymagań programu.

Czy trzeba rozliczać się z dofinansowania?

Tak, wymagane są dokumenty potwierdzające realizację inwestycji.

Czy można otrzymać dofinansowanie na wymianę samego źródła ciepła?

Tak, ale inwestycja musi spełniać wymagania efektywności energetycznej.

Jak wygląda kwestia ścieżki bankowej w nowym Czystym Powietrzu?

Od 31 marca 2025 r. nie będą dostępne Kredyty Czyste Powietrze na dotychczasowych zasadach. Ministerstwo pracuje z bankami nad uruchomieniem ścieżki bankowej na nowych zasadach współpracy.

Gdzie można uzyskać więcej informacji o programie?

Informacje i bezpłatną pomoc w przygotowaniu wniosku można uzyskać w naszym punkcie konsultacyjno-informacyjnym programu „Czyste Powietrze” w Wydziale Strategii i Rozwoju

• w budynku Urzędu Miejskiego przy ul. Sienkiewicza 2, pokój 74,
• +48 32 39 33 692, +48 32 39 33 649

w godzinach pracy urzędu.

Informacje znajdują się też na stronie: czystepowietrze.gov.pl

Szczegóły o programie nowe Czyste Powietrze:

https://www.gov.pl/attachment/f68f0088-ed18-4629-a4b3-0e2eb696e24e

Załącznik nr 1: Łączenie dotacji z ulgą podatkową

https://www.gov.pl/attachment/2425b7cb-2154-4997-ab96-8cbb71f34528

Załącznik nr 2: Koszty kwalifikowane

https://www.gov.pl/attachment/e6120460-c623-4058-b668-557e3fd5f307

Statystyka Programu „Czyste Powietrze”

W Tarnowskich Górach do 31 grudnia 2024 roku złożono 1646 wniosków o dofinansowanie, zawarto 1429 umów, zrealizowano 1086 przedsięwzięć, wypłacono 14 744 113,97 zł dotacji.