Siejemy ziarno pod nowe Gwarki
W czasie pierwszej edycji święta jabłka będziemy sadzić drzewka, jeść jabłka w każdej postaci i oceniać wyroby. Termin nie jest przypadkowy. Po trzech latach gotowe do sadzenia są pierwsze drzewka “Pięknej z Rept”, które rosną sobie w pewnym zaprzyjaźnionym sadzie i czekają, by trafić w ręce tarnogórzan.
– W naszym mieście mamy masę atrakcji turystycznych, działa u nas masa znakomitych lokali gastronomicznych, ale mamy też co bardziej unikalnego, co w dodatku można skosztować – Piękną z Rept! – mówi Zbigniew Pawlak, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej wskazując, że dania z jabłkiem mają w przyszłości szansę stać się tarnogórskim lokalnym produktem kulinarnym.
– Miasto Gwarków to wizytówka Górnego Śląska, która bardzo często przeczy stereotypom związanym z naszym regionem – nie kopano u nas węgla, największym bogactwem jest woda, krajobraz nie jest usiany kominami i familokami. Dzięki jabłkowym specjałom być może narodzi się u nas coś, co w menu będzie regionalnym uzupełnieniem do tradycyjnej, śląskiej rolady, krupnioka i żuru – wskazuje Arkadiusz Czech, Burmistrz Tarnowskich Gór dodając, że Srebrne Miasto jako jedno z dwóch śląskich miast ma własną odmianę jabłoni. – Dzięki niej znowu wychodzi na to, że jesteśmy wyjątkowi – żartuje Burmistrz.
Aby wypromować „Piękną z Rept” 24 kwietnia tarnogórskie restauracje staną w szranki w konkursie na najlepszą szarlotkę i kaczkę z jabłkami. Trzy dni wcześniej w Zespole Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Tarnowskich Górach swoich sił spróbują uczniowie.
W niedzielę na Rynku i centrum miasta pojawią się stoiska rad dzielnic i tarnogórskich stowarzyszeń, których motywem przewodnim będą oczywiście jabłka. Wśród atrakcji znajdą się ciasta, jabłkowe przetwory, gry, zabawy i wszystko, co ma związek z jabłkiem.
Wokół stoisk od rana odbywać będą warsztaty, gra miejska, wykłady, swój jabłkowy występ zaprezentuje też znakomicie znany na Śląsku teatr uliczny „Lufcik Na Korbkę”. Wszystko utrzymane będzie w klimacie belle epoque, gdyż gatunek „Pięknej z Rept” powstał pod koniec XIX wieku.
– Na scenie zaprezentują się zespoły muzyczne, a także Tarnogórski Big Band. Pomiędzy występami rozdawane będą sadzonki „Pięknej z Rept”. Obdarowani, oprócz szkół i przedszkoli, będą wyłaniani na zasadzie losowania. – Wiemy, że chętnych do zasadzenia u siebie drzewek jest wielu, na przyszłe lata mamy kolejne setki sadzonek – uspokaja Zbigniew Pawlak.
Pierwsza miejska aleja jabłoniowa tego samego dnia zostanie zasadzona wczesnym rankiem w Reptach Śląskich. Kolejne dzielnice będą miały taką okazję w latach kolejnych.
Jabłko, które inspiruje artystów
Impreza czekała na swoją premierę trzy lata, bo tyle rosły pierwsze jabłoniowe sadzonki. Teraz „Piękna z Rept” doczekała się nie tylko jednodniowego wydarzenia. Tarnogórski artysta prof. Werner Lubos namalował obraz z kwitnącymi jabłoniami, a członek zarządu SMZT Andrzej Kanclerz napisał z tej okazji wiersz.
SMZT od kilku dekad tworzy arenę wydarzeń kulturalnych w Tarnowskich Górach. Od 1957 r. odbywają się Dni Miasta, czyli Gwarki, a od 2018 r. Barbórka w Środku Lata. Mamy nadzieję, że uda się zasiać ziarno, dzięki któremu na tarnogórskiej ziemi co roku na rozpoczęcie sezonu będzie odbywała się kolejna unikatowa na skalę światową impreza!
Inicjatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. W organizację włączyło się jednak wiele tarnogórskich instytucji.
ORGANIZATORZY:
– Urząd Miasta Tarnowskie Góry
– Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej
– Muzeum w Tarnowskich Górach
– Tarnogórskie Centrum Kultury
– Biblioteka Miejska w Tarnowskich Górach
– Stowarzyszenie Góry Kultury
– Tarnogórskie Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku
Jabłoń pamiętająca Donnersmarcków
Odmiana pochodzi ze Śląska z miejscowości Repty Śląskie, najstarszej dzielnicy Tarnowskich Gór. Została zasadzona pod koniec XIX wieku w ogrodzie przy pałacu rodziny Henckel von Donnersmarck przez Roberta Volknera, ówczesnego ogrodnika pałacowego. Odmiana zachwyciła go pięknym wyglądem jabłek, czemu zawdzięcza swą nazwę.
W okresie powojennym sadzona była także w Niemczech, ale na niewielką skalę. Aktualnie można ją traktować jako odmianę lokalną, ponieważ jej uprawa ogranicza się głównie do Śląska. W związku ze zwiększonym zainteresowaniem odmianami dawnymi coraz chętniej jest sadzona także w innych rejonach.
Piękna nie tylko z nazwy
Drzewko wygląda bardzo niepozornie i ma około metra wysokości. Jednoroczne pędy mają kulisty kształt. Liście są owalne i średniej wielkości. Kwiaty pojawiają się dosyć późno, dlatego nie są uszkadzane przez przymrozki. Jabłka kształtem przypominają odmianę ‘Starking’. Skórka jest gładka, błyszcząca, prawie w całości czerwona. W smaku owoc jest kwaskowaty i lekko winny.
W naszych warunkach owoce należy zrywać dosyć późno. Najczęściej w drugiej połowie października. Za to do jedzenia nadają się od stycznia, a przechowywać je można nawet do czerwca. Drzewko owocuje bardzo obficie i nawet co roku. Głównie nadaje się na przetwory: soki, cydry, susz, a także do wypieku ciast. Mogą być też jabłkami deserowymi, ale dopiero po dłuższym przechowywaniu, kiedy ich smak jest znacznie lepszy. Uprawa polecana jest głównie amatorom.
Program imprezy:
REPTY ŚLĄSKIE
900-1000 Sadzenie 10 szt. drzewek przy ul. Wodociągowej (Burmistrz/SMZT)
RYNEK W TARNOWSKICH GÓRACH
1100-1700 – Warsztaty na Rynku
Warsztaty dla dorosłych (liczba miejsc ograniczona, zapisy kontakt@gorykultury.com) – Góry Kultury
- 1100-1300 Witraże (wykonywanie witraży w kształcie jabłka metodą Tiffany’ego ze szkła witrażowego)
- 1300-1500 Szklane jabłka (tworzenie jabłkowej mozaiki na szklanej tafli z kawałków kolorowego szkła)
- 1500-1700 Jabłkowe poduszki (tworzenie poduszek w kształcie jabłek)
1100-1730 Warsztaty dla dzieci, otwarte (wszystkie odbywają się na rynku)
Rynek: Góry Kultury
- 1100-1200 Jabłkowe breloki z pomponów (tworzenie breloczków w kształcie mięciutkich jabłuszek – pomponów)
- 1300-1400 Jabłkowe ołówki ( tworzenie ołówków z jabłuszkami, z logo wydarzenia)
- 1500-1600 Jabłkowe tasie/worki (odbijanie pieczątek z jabłek na bawełnianych workach/tasiach, dodawanie jabłkowych odblasków)
Rynek: Biblioteka Miejska
- 1130-1500 Filcowe jabłuszka (wykonywanie zakładek do książek z motywem jabłka)
Rynek (plener) lub Galeria Pod Nad (Podcienia, 1 piętro)
- 1200-1330 Warsztaty malarskie z motywem jabłka prowadzone przez prof. Wernera Lubosa
Rynek: Tarngórskie Centrum Kultury
- 1500-1730 Kulturalny Sad (Smacznie, Artystycznie, Dla każdego) – Punkt Tarnogórskiego Centrum Kultury:
– Zabawy animacyjne, artystyczne i integracyjne dla całych rodzin.
– W programie poczęstunki i kulinarne wskazówki Opatowickiego Koła Gospodyń, gry i zabawy dla różnych grup wiekowych.
– Otwarta formuła, w ramach której w ciągu czasu trwania jabłkowego Punktu TCK można
w każdej chwili podejść i dać wciągnąć się w wir przygotowanych mini projektów.
1100-1400 Gra miejska (na zapisy) – Góry Kultury
- Gra miejska „Co jadł Gwarek na drugie śniadanie?” to propozycja dla rodzin z dziećmi. Wejdź do świata Gwarków i pomóż im rozwiązać codzienne i niecodzienne wyzwania. Przyda się spryt, pomysłowość i wytrwałość. Nie zabraknie ciekawych postaci, intrygujących zadań i oczywiście… jabłek.
- Warunkiem uczestnictwa jest zgłoszenie 2-4 osobowej drużyny do dnia 20.04.2022 przez adres kontakt@gorykultury.com
- Regulamin znajduje się na stronie gorykultury.com
Ogłoszenie konkursu literackiego „Legenda o Pięknej z Rept”, którego rozstrzygnięcie nastąpi podczas przyszłorocznej edycji imprezy (Biblioteka Miejska) – strona internetowa Biblioteki, media społecznościowe (Facebook, Instagram), prasa lokalna, plakaty.
SCENA NA RYNKU
1130-1400 Animacje Teatru ulicznego „Lufcik na korbkę”
14 00 Jabłuszko pełne snów – fantastyczna parada kostiumowa w wykonaniu Teatru Lufcik na Korbkę i Uniwersytetu Trzeciego Wieku (z Pl. Wolności przez ul. Krakowską na Rynek)
1430 Oficjalne otwarcie wydarzenia – (Burmistrz/SMZT)
Losowanie sadzonek jabłoni (20 szt.)
1500 Chór męski im. F. Nowowiejskiego i Chór mieszany „Słowiczek” – koncert pieśni ludowych
1530 Losowanie sadzonek jabłoni (40 szt.)
1600 Zespół wokalny RE-fonika
1630 Konkurs – wręczenie statuetek (Burmistrz/JURY/SMZT)
- Na najlepsze stoisko – organizowany dla Rad Dzielnic
- Na najlepszą szarlotkę – organizowany dla restauracji tarnogórskich
- Na najlepszą kaczkę z jabłkiem – organizowany dla restauracji tarnogórskich
- Na najlepszy smakołyk z jabłek – organizowany dla restauracji tarnogórskich
1700 Grupy taneczne TESS z Tarnogórskiego Centrum Kultury – pokaz tańców ludowych i współczesnych
1730 Losowanie sadzonek jabłoni (40 szt.)
Ogłoszenie wyników gry miejskiej „Co jadł Gwarek na drugie śniadanie?” oraz konkursu fotograficznego na najpiękniejsze Jabłko Adama (Góry Kultury)
1800 Koncert TG Band
MUZEUM W TARNOWSKICH GÓRACH
1200-1415 Wykłady w Muzeum w Tarnowskich Górach, Rynek 1
- 1200-1315 dr Dorota Kruczyńska (Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach) – „Piękna z Rept i nie tylko…”
- 1330-1415 Rafał Ludwikowski (Muzeum w Tarnowskich Górach)– „Jabłko w mitologiach indoeuropejskich”
Wydawanie sadzonek Pięknej z Rept Ogrodom Działkowym (Muzeum w Tarnowskich Górach)
Wybory Pięknej z Rept: konkurs dla młodych kucharzy rozstrzygnięty!
