Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 roku, poz. 446 z późn. zm.) w artykule 7 ust. 1 pkt 14 określa, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego.
Jednocześnie ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz.U. z 2016 roku, poz. 191 z późn. zm.) nakłada na gminy obowiązek finansowania Ochotniczych Straży Pożarnych w zakresie: pokrycia kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej jednostek OSP.
W zakres tych obowiązków wchodzi między innymi zakup urządzeń i sprzętu przeciwpożarowego, specjalistycznej odzieży ochronnej, środków gaśniczych, pokrywanie kosztów zakupu paliwa oraz remontów środków transportu, jak również budowa i modernizacja strażnic; bezpłatne umundurowanie, ubezpieczenie oraz zapewnienie okresowych badań lekarskich dla członków OSP; przeglądy specjalistycznego sprzętu i samochodów. Jednocześnie ustawa ta umożliwia jednostkom samorządu terytorialnego udzielanie OSP dotacji na podstawie ustawy o finansach publicznych.
Na gruncie znowelizowanej ustawy o ochronie przeciwpożarowej członek Ochotniczej Straży Pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny za każdą godzinę udziału w akcji ratowniczej lub szkoleniu. Ekwiwalent wypłacany jest ze środków gminy, niezależnie od tego, czy członek OSP jest osobą zatrudnioną, prowadzącą działalność gospodarczą, rolnikiem, bezrobotnym itd.
Stowarzyszenie Ochotnicza Straż Pożarna działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989r. – Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz.U. z 2017 roku, poz. 210) oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Stowarzyszenie posiada osobowość prawną. Terenem działania OSP włączonej do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego jest teren powiatu. Stowarzyszenie OSP jest członkiem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Działalność OSP opiera się w przeważającej części na pracy społecznej jej członków.
Celem ochotniczej straży pożarnej jest:
prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz współdziałanie w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną, organami samorządowymi i innymi podmiotami,
branie udziału w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeń,
informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przez rozwijanie wśród członków ochotniczej straży pożarnej kultury fizycznej i sportu,
oraz prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej i rozrywkowej
wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej.
Na terenie miasta Tarnowskie Góry działają cztery jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych w dzielnicach Strzybnica, Pniowiec, Repty Śląskie oraz Centrum. Trzy z nich: OSP „Florian” w Strzybnicy, OSP w Reptach Śląskich oraz OSP w Pniowcu, włączone są do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego i prowadzą działalność bojową, jedna z nich, OSP w Tarnowskich Górach, na dzień dzisiejszy prowadzi przede wszystkim działalność szkoleniowo-prewencyjną.
Działalność ochotniczych straży pożarnych prowadzona jest w budynkach i na gruntach stanowiących własność gminy Tarnowskie Góry. Nieruchomości te zostały przekazane strażakom ochotnikom do użytkowania na podstawie umów użyczenia nieruchomości. Całość kosztów związanych z bieżącym utrzymaniem budynków strażnic oraz ich remontami, pokrywana jest z budżetu gminy.
W trzech jednostkach OSP gmina posiada łącznie około 70 przeszkolonych i ubezpieczonych strażaków ochotników, gotowych do podjęcia działań ratowniczo-gaśniczych. W prowadzonych akcjach ratowniczo gaśniczych, strażacy ochotnicy wykorzystują zarówno sprzęt stanowiący własność jednostki jak również majątek gminy.
Jednostki OSP dysponują 9 samochodami strażackimi: OSP „Florian” w Strzybnicy – 4 wozy w tym jeden własności gminy, OSP w Reptach Śląskich – 2 wozy, w tym 1 własności gminy,OSP w Pniowcu – 2 wozy, OSP w Tarnowskich Górach – 1 wóz..
Poza tym na wyposażeniu OSP znajdują się m.in.: różnego typu pompy do wody czystej i brudnej, piły spalinowe do drewna i betonu, agregaty prądotwórcze, hydrauliczny sprzęt ratownictwa drogowego, sprzęt pneumatyczny, aparaty oddechowe, czujniki wielogazowe, torby medyczne, kombinezony przeciw owadom błonkoskrzydłym oraz różnorodny sprzęt wyposażenia osobistego i specjalistyczna odzież strażaka ochotnika
