Budowle ochronne – to obiekty, odpowiednio konstrukcyjnie przygotowane i wyposażone w infrastrukturę techniczną, przeznaczone do ochrony ludności przed skutkami działań zbrojnych, katastrof ekologicznych lub przemysłowych, a także ochrony cennego dorobku kultury i nauki.
Budowle ochronne, w zależności od ich wytrzymałości na obciążenia i stopnia osłabienia promieniowania jonizującego dzielą się na:
SCHRONY – budowle ochronne o parametrach odporności na nadciśnienie P ≥ 0,02 Mpa oraz współczynnik osłabienia promieniowania jonizującego K ≥ 100
UKRYCIA – budowle ochronne o parametrach osłabienia promieniowania jonizującego
K ≥ 100
Pojęcia – schron, ukrycie:
Schron – (budowla ochronna) stanowiąca część budynku lub budowli (przede wszystkim
w podpiwniczeniu), a także wolno stojąca, przeznaczona do ochrony rozmieszczonych w niej osób oddziaływaniem środków rażenia oraz wtórnymi skutkami ich użycia tj. skażeniem promieniotwórczym, chemicznym (w tym toksycznymi substancjami przemysłowymi).
Schron składa się z następujących pomieszczeń: wejście z przedsionkami wyposażonymi w drzwi ochronno-hermetyczne, komór schronowych na 30 – 50 osób, komory filtrowentylacyjnej, węzła sanitarnego oraz tunelowego wyjścia awaryjnego, wyprowadzonego poza strefę zagruzowania h/2+3m, pełniącego jednocześnie funkcję czerpni powietrza. Zapewnienie ochrony oraz warunków do przetrwania osób przebywających w schronie przez okres autonomiczny, co najmniej 3 dni bez pomocy z zewnątrz, wymaga wyposażenia go w specjalistyczne urządzenia oraz określone instalacje w tym filtrowentylacyjne, zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków, ogrzewania oraz energii elektrycznej, a ponadto w sprzęt kwaterunkowy, odpowiednie zapasy żywności, artykułów pierwszej pomocy medycznej, leków, sprzętu łączności.
Schrony przygotowuje się dla ochrony:
pracowników zakładów pracy, których działalność w okresie zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub wojny jest niezbędna dla zapewnienia ludności warunków do przetrwania;
pracowników zakładów pracy, w których istnieje zagrożenie od toksycznych środków przemysłowych oraz ludności zamieszkałej wokół tych zakładów w strefie bezpośredniego zagrożenia;
ludności zamieszkałej w miastach,
ukrycie i zabezpieczenie przed zniszczeniem ruchomych dóbr kultury, szczególnie ważnej dokumentacji, cennej aparatury oraz zapasów żywności leków.
Ukrycie – musi być wyposażone w najprostsze instalacje i urządzenia i odpowiedni sprzęt kwaterunkowy oraz niezbędne materiały do zapewnienia osobom chronionym minimalnych warunków do przetrwania.
Ukrycia przygotowuje się dla ochrony ludności zamieszkałej na wsiach oraz w jednostkach osadniczych położonych poza miastem.
Typowa budowla ochronna składa się z następujących elementów:
wejścia/wyjścia,
przedsionka (stanowiącego śluzę),
korytarza,
drzwi ochronno – hermetycznych,
komór schronowych,
WC,
czerpni powietrza,
wyjścia awaryjnego wraz z szybem wyłazowym,
agregatu filtrowentylacyjnego,
wywiewnych klap schronowych,
automatycznego zaworu przeciwwybuchowego,
komory rozprężnej,
wentylacji grawitacyjnej,
instalacji elektrycznej,
zbiorników na wodę pitną.
W Tarnowskich Górach budowle ochronne znajdują się w zasobach:
komunalnych,
wspólnotach mieszkaniowych,
spółdzielniach mieszkaniowych,
szkole,
instytucjach i zakładach pracy.
